WAT IS SCHERMEN?
Schermen is zeker niet zo gekend als voetbal of atletiek, maar toch telt men rond de 3 000 schermers verspreid in België.
Schermen in zijn verschillende disciplines mobiliseert vele functies van het lichaam, waaronder inzicht en tactiek, fysieke kracht en snelheid, coördinatie, precisie, evenwicht en ritme, flexibiliteit, concentratie, motoriek, geheugen en beslissingsvermogen . Daarbij zijn fair play en eergevoel, mentale weerbaarheid, de wil om te winnen en de aanvaarding van een nederlaag, humor en vreugde zeker zo belangrijk!
Er wordt wel eens gezegd dat schermen de fysieke vorm van schaken is.
De basisregel van schermen is eenvoudig. Er gaan twee spelers in duel, met de nodige uitrusting om hun veiligheid te garanderen. Ze zetten dan alles op alles om de ander te treffen, zonder zelf geraakt te worden.
In het Olympische schermen kan je aan de slag met drie verschillende wapens: degen, floret of sabel. Afhankelijk van het type wapen zijn slechts bepaalde delen van het lichaam een geldig raakvlak. Verder op deze site stellen we de verschillende wapens en trefoppervlakken in detail voor.(link 'de 3 wapens' onder 'Informatie')
Schermen is een van de sporten waar Frans de officiële taal is: elk land gebruikt zijn taal voor nationale wedstrijden, maar Frans is verplicht voor scheidsrechters in internationale wedstrijden (« En garde ! », « Prêts ? », « Allez ! », « Halte ! ») De scheidsrechter heeft ook een tekencode om elke actie uit te leggen.
Schermen is een sport in constante evolutie, door de constante wisselwerking met de aanpassingen in spel- en materiaalregels.
IS SCHERMEN EEN SPORT VOOR IEDEREEN?
De ene wil Zorro achterna, de andere wil Olympisch kampioen schermen worden. Sinds september 2021 wordt ook het sabelschermen gepromoot voor alle sci-fi fans. Er is plaats voor iedereen!
De uitrusting wordt het eerste jaar meestal gehuurd of uitgeleend door de club. Met wat gezond verstand is het risico op verwondingen minimaal. Schermen is geschikt voor iedereen, vanaf vier jaar, en je kan een keuze maken van wapen volgens je spelniveau en frequentie dat je de sport beoefent.
GESCHIEDENIS VAN HET SCHERMEN
Voordat het een sport werd, was schermen iets wat we kennen van de geschiedenislessen, boeken en films (fictie en non-fictie). De oorsprong werd telkens op andere punten gelegd: van gladiatoren, piraten, het 17de-eeuwse zwaardvechten, de Drie Musketiers van Dumas
tot de Huzaren met hun gevleugelde cavalerie. En van het slagveld, in gevechtstraining, met degens, sabels en bajonetten. Naarmate steekwapens minder gebruikt werden op het slagveld, werd schermen verbonden aan duels. In de 18e eeuw ontstond de floret, een licht steekwapen specifiek om het schermen te oefenen. Nadat het eind 19e eeuw een sport werd, kreeg het ook een plaats op de eerste moderne Olympische Spelen in 1896, dankzij de baron van Coubertin, die zelf een begenadigd schermer was. De vrouwencategorie werd opgericht in 1924.
IS SCHERMEN WEL EEN VEILIGE SPORT?
Schermen is een vrij veilige sport. Meer zelfs, het is één van de veiligste sporten en wel om de volgende redenen:
De wapens zijn niet scherp.
Contacten worden opgevangen door de flexibiliteit van de wapens.
De punt van het wapen is plat en bevat een kleine veer aan het uiteinde.
Schermers dragen beschermende kledij dat speciaal ontworpen is voor deze sport.
De hedendaagse normen voor kleding en wapens worden voortdurend geëvalueerd door de SEMI-commissie van de FIE (Commission de la Signalisation Électrique, du Matériel et des Installations), die ook de evolutie van de sport zelf probeert bij te houden.
DOET SCHERMEN PIJN?
Mensen raken niet ernstig gewond met schermwapens, maar blauwe plekken komen wel voor. Aangezien degen en floret beide puntwapens zijn, zijn de kneuzingen meestal klein en rond. Bij sabel kunnen blauwe plekken op de armen en schouders zitten, en kunnen ze wat groter zijn omdat sabel een slagwapen is.
WAT IS SCHERMEN NOG MEER?
EEN INDIVIDUELE SPORT
Ten opzichte van groepssporten, zoals volleybal of voetbal, is schermen een individuele sport. Een schermer staat in essentie alleen op de piste in de confrontatie met de tegenstander.
Bij individuele wedstrijden - de meest voorkomende vorm van competitie - bestaan er verschillende formules.
- Het gevecht op vijf treffers in een tijdsspanne van maximum drie minuten effectieve schermtijd
- Het gevecht op vijftien treffers in een tijdsspanne van maximum drie keer drie minuten effectieve schermtijd, telkens onderbroken door één minuut rusttijd (degen en floret)
- Het gevecht op vijftien treffers met een onderbreking van één minuut bij het bereiken van de achtste treffer (sabel)
- Het gevecht op één treffer (degen bij moderne vijfkamp)
TOCH OOK EEN PLOEGSPORT?
Er kan ook in teams geschermd worden. Een equipe of ploeg bestaat uit drie schermers en eventueel één reserve. Een ploegenconfrontatie wordt afgewerkt volgens het Italiaanse systeem. Dit betekent dat de drie schermers van ploeg A het opnemen tegen elk van de drie schermers van ploeg B, en dit in een relais-formule in blokken van vijf treffers. De volgorde van de gevechten wordt vooraf bepaald door de schermers zelf. Elke relais duurt maximum drie minuten. De ploeg die als eerste 45 punten scoort, of leidt bij het verstrijken van de tijd, wint het gevecht.
EEN TECHNISCHE SPORT
Er komen heel wat techniek en technische termen kijken bij het schermen. Hoewel schermen wel enige fysieke inspanning vereist, gaat een schermer minder fysiek trainen tijdens het schermen zelf.
Een goede opwarming met bijkomende fysieke training, of training buiten de schermtraining (zwemmen, lopen, gym…) is dan ook altijd aan te raden.
EEN COMPETITIEVE SPORT
Het competitieve element is intrinsiek: je meet je aan een tegenstander. Wat niet wegneemt dat het een sport is die op recreatief en competitief niveau beoefend kan worden.
EEN OLYMPISCHE SPORT
Het schermen is een Olympische sport, en één van de weinige overblijvende oorspronkelijke sporten van de moderne Spelen.
Olympische sport zijn heeft een aantal gevolgen: zo is er geen WK senioren in het jaar van de OS. Schermers houden zich uiteraard ook aan het Olympisch charter, maar verschillende van de kernwaarden van het charter zijn eigenlijk sowieso kernwaarden in de schermsport: vriendschap, respect, fair play …
Wist je dat de eerste Belgische Olympische schermmedaille dateert van 1912 in Stokholm met Paul Anspach?
EEN VETERANENSPORT
Er is geen maximum leeftijd om de schermsport te beoefenen.
EVBVS (Escrimeurs Vétérans BE Veteranen Schermers) is een onafhankelijke, feitelijke vereniging van Belgische veteraan schermers.
Onze leden zijn 40 tot 80-plussers, schermers vergund via hun respectievelijke federatie, oud-schermers en sympathisanten. De vereniging is erkend door de KBFS, VSB en FFCEB , en sluit aan bij het European Veterans Fencing Committee van de Europese confederatie. Ze organiseren de Belgisch Kampioenschappen voor veteranen en zorgen voor de voorbereiding van de veteranen die deelnemen aan de Europese of Wereldkampioenschappen.
EVBVS is ongebonden door communautaire kwesties, en plaatst de schermsport voorop, met bijzondere aandacht voor de hoffelijkheid en vriendschap die deze sport zo hoog in het vaandel draagt. Wat uiteraard niet wil zeggen dat veteranen minder hard vechten op de piste!
EEN SPORT VOOR ALLE MENSEN DIE NIET KUNNEN BEWEGEN TIJDENS HET LOPEN, ROLSTOELSCHERMEN
Schermen kan worden beoefend door iedereen, ook door rolstoelgebruikers.
In een rolstoel zitten moet je er niet van weerhouden om te schermen. De regels zijn echter aangepast (met betrekking tot de greep op afstand en de waarschuwingspositie, evenals het oppervlak dat geldig is met de degen).
Klik op de link ‘rolstoelschermen’ voor meer informatie.
ARTISTIEK SCHERMEN
Artistiek schermen is erg populair in evenementen, productcreaties, filmen, theater ... Het wordt beoefend in kostuum met dolk in zwaard, en kent een aanzienlijke groei, ook onder vrouwen.
HISTORISCH SCHERMEN
Bij historisch schermen beoefent men een krijgskunst die door middel van het historisch
onderzoeken van oude schermboeken terug gereconstrueerd is. Dus op basis van oude boeken uit bijvoorbeeld de 15de en 16de eeuw. Zo leert men vechten met het langzwaard, rapier, dolk, staf en hellebaard. Dit waren de wapens die traditioneel gehanteerd werden binnen de schermersgilden. Men draagt geen harnassen maar moderne sportkleding die geschikt is om deze krijgskunst op een veilige manier te beoefenen en waarin men goed kan bewegen.
LASERSCHERMEN
Bekijk ook het filmpje over laserschermen van de Vlaamse Schermbond. https://youtu.be/3np02ifyJJw